„Nazwa Chrześcijanie, a w zasadzie Chrystianie (od imienia Chrystus) jako określenie uczniów Jezusa Chrystusa po raz pierwszy odnotowana została na kartach Pisma Świętego w księdze Dziejów Apostolskich 11,26 około roku 60 ne.: W Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami. Nazwa ta jest związana z życiem oraz nauczaniem Jezusa Chrystusa. (..)
Z biegiem lat, w trakcie postępującego procesu różnicowania Kościoła chrześcijańskiego pojęcie chrześcijanin przestało być jednoznacznym określeniem naśladowcy Jezusa Chrystusa. Poszczególne grupy chrześcijan na tyle się od siebie różniły i oddzieliły, że trzeba było doprecyzowywać tę nazwę. Powstawały coraz to nowe określenia nie tylko kolejnych nurtów, ale i utrwalonych przez nie struktur.
Dzisiaj pod słowem Chrześcijanie kryje się ogromna różnorodność tradycji i nazw. Reformacja (XVI w.) była wielkim wydarzeniem w zachodnim świece i spowodowała wzbudzenie wśród chrześcijan wielu kolejnych fal odradzania się chrześcijaństwa wzorowanego na tradycji apostolskiej, utrwalone na kartach Nowego Testamentu. Ten rodzaj chrześcijaństwa określany jest typem chrześcijaństwa ewangelicznego lub ewangelikalnego”. 1
Odradzanie się chrześcijaństwa miało miejsce w ramach:
- XVI-wiecznego ruchu anabaptystycznego 2 i menonickiego 3,
- XVII-wiecznego niemieckiego pietyzmu 4 i angielskiego purytanizmu 5, z którego wyodrębnił się Kościół baptystów,
- XVII|-wiecznego ruchu braci morawskich 6 i metodystów7,
- XIX-wiecznego przebudzenia zielonoświątkowego 8,
Zasadniczą rolę w rozwoju tych nurtów odegrały społeczne ruchy odnowy religijnej, zwane „przebodzeniami duchowymi”, które gromadziły setki tysięcy ludzi szukających Boga.
Najbardziej znaczącym dla ukształtowania się dzisiejszych Kościołów ewangelicznych były dwa wielkie przebudzenia. Pierwsze z nich, mające miejsce w XVIII wieku, objęło głównie Anglię, Walię i kolonie brytyjskie Ameryce Północnej. Drugie wielkie przebudzenie miało miejsce w Stanach Zjednoczonych i na kontynencie europejskim. Efektem tych przebudzeni było duchowe ożywienie w łonie Kościołów anglikańskiego i prezbiteriańskiego 9, powstanie kościoła metodystycznego, a także rozwój Kościoła baptystycznego 10 w Europie Środkowej (m.in. na ziemiach polskich). Skutkiem tych przebudzeni było również powstanie ruchu zielonoświątkowego na początku XX wieku.
Wszystkie te ruchy podkreślały konieczność powrotu do ewangelicznego wymogu doświadczenia nowego narodzenia, o którym uczył Pan Jezus. Ruch Kościołów ewangelicznych bardzo szybko zaczął wpływać na życie społeczne, a jego wyznawcy odegrali istotną rolę np. w zlikwidowaniu niewolnictwa. Kościoły ewangeliczne od początku kładły nacisk na pracę charytatywną oraz pomoc ludziom w wychodzeniu z nałogów czy rozwiązywania problemów rodzin w kryzysie. W dziedzinach ważną rolę odegrała, założona w XIX wieku i działająca do dziś, Armia Zbawienia.
1 cyt za A. Bajeńskim „Ewangeliczni chrześcijanie – nazwa”, Warszawa, 2020.
2 Anabaptyści – ruch zapoczątkowany w XVI wieku w Szwajcarii charakteryzujący się tym, że jego członkowie dokonywali ponownego chrztu swoich wiernych, nie uznając chrztu niemowląt.
3 Menonici – jeden z nurtów anabaptyzmu powstały w XVI wieku w Holandii.
4 Pietyzm – nurt religijny w luteranizmie z XVII i XVIII wieku, kładący u swoich wiernych nacisk na intensywną modlitwę, studiowanie Bilblii, udział w nabożeństwach, rygorystyczną moralność oraz działalność charytatywną.
5 Purytanizm – angielski religijno-polityczny ruch reformatorski z XVI i XVII wieku, który miał za zadanie odnowić duchowo skostniały Kościół Anglikański.
6 Bracia morawscy – ewangelicka wspólnota kościelna ukształtowana w XVIII wieku w Niemczech, sięgająca swoimi korzeniami do działalności Jana Husa, której wyznawcy wierzyli w powszechne kapłaństwo, konieczność ewangelizacji i misji.
7 Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany w XVIII wieku jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła Anglikańskiego. Jego twórcy kładli akcent na osobistą relację człowieka z Bogiem oraz regularną lekturę Biblii i modlitwę, które mały prowadzić do świętego i pobożnego życia.
8 Ruch zielonoświątkowy (od Zielonych Świąt, czyli polskiej nazwy święta Zesłania Ducha Świętego) – nurt chrześcijaństwa ukształtowany na przełomie XIX i XX wieku w kręgach Ruchu Uświęceniowego i odwołujący się do nowotestamentowego przeżycia chrztu w Duchu Świętym oraz do powszechności występowania tzw. darów charyzmatycznych. Obecnie zalicza się do niego kościoły zielonoświątkowe oraz charyzmatyczne, a także ruchy odnowy w kościołach historycznych.
9 Prezbiterianizm – nurt obecny w Kościołach sięgających swoich początków XVI wieku i wyróżniających się stylem zarządzania wspólnotą, który opierał się na przywództwie lokalnych liderów (tzw. starszych, czyli prezbiterów)
10 Baptyzm – nurt chrześcijaństwa powstały w XVII w. akcentujący osobistą relację z Bogiem, nadrzędną rolę Pisma Świętego jako autorytetu w sprawach wiary i życia oraz praktykujący chrzest osób w wieku świadomym.
źródło:
broszura KIM SĄ EWANGELICZNI CHRZEŚCIJANIE wydana przez:
Zostaw odpowiedź